Vakgenoten in de boomkwekerij-sector hebben onlangs de tulpenboom, Liriodendron tulipifera uitgeroepen als boom van het jaar 2019. Als thema had de LTO cultuurgroep Laan-, Bos- en Parkbomen ‘Schaduw gevende bomen’ gekozen, vanwege de toenemende behoefte aan afkoeling en schaduw in steden. Verwar deze verkiezing niet met die andere Boom van het jaar-verkiezing, georganiseerd door het SBNL Natuurfonds. Bij deze verkiezing eerder dit jaar won de Troeteleik in de berm A58.
Om boom van het jaar te kunnen worden moeten de kandidaat-bomen in Nederland en omliggende landen goed kunnen groeien, zowel in de stad als in landelijk gebied. Daarnaast moeten de bomen voldoende verkrijgbaar zijn in Nederland. Helaas kon ik nergens vinden waarom is gekozen voor de tulpenboom. Het bracht me er wel toe me eens te verdiepen in deze boom, die werkelijk prachtig is, met een kenmerkende, wat grillige groei.
De naam tulpenboom is verwarrend omdat veel mensen dan denken dat het om een magnolia gaat, want ook deze boom wordt wel tulpenboom genoemd. Het zijn echt verschillende bomen, maar allebei behoren ze wel tot de zogeheten beverboomfamilie, Magnoliaceae. De naam liriodendron betekent ‘boom met leliebloemen’, tulipifera staat voor ‘tulpdragend’.
Een leuk weetje is dat toen deze boom in de 17e eeuw werd ingevoerd, men eerst niet geloofde dat zo’n boom kon bestaan. Het was de tijd van de tulpenmanie, waarin tulpen beleggingsobjecten waren en sommige tulpen hun gewicht in goud waard waren. (bron Bomenstichting) Soms kostte een tulpenbol net zoveel als een grachtenpand in Amsterdam. En nu bleek dat er een boom was die tulpen als bloemen had! Van oorsprong komt de Liriodendron tulipifera uit het oosten van de Verenigde Staten. De soort is via Engeland ingevoerd in Europa.
Nu zijn het natuurlijk geen echte tulpenbloemen, maar de bloei van de liriodendron is wel spectaculair. Er zijn soorten met bloemen van wel 30 centimeter groot. De kleur van de bloemen is geel met een vleug oranje. Ze bloeien in juni. Vooral de bladeren van de tulpenboom zijn mooi; ze lijken net als de bloem qua vorm op een tulp, heel bijzonder. In de herfst verkleuren de bladeren prachtig naar geel en oranje. Kortom, een veelzijdige boom.
De tulpenboom wordt in parken, grote tuinen en langs straten en wegen vooral aangeplant om het mooie blad en de opgaande groeiwijze. Maar ook om hun schaduw gevende kwaliteit, vanwege de ovale/half open kroon. Wil je genieten van een tulpenboom dan kun je het best naar een park of landgoed gaan. Ze kunnen meer dan 30 meter hoog worden, dus niet echt geschikt voor de gemiddelde stadstuin.
De tulpenboom is niet alleen mooi om te zien maar heeft ook ecologische waarde; de bladeren worden gegeten door grazers, herten, reeën en konijnen. Nog een weetje: de honingmerken in de bloem trekken veel bijen aan, waarvan in de VS tulpenboomhoning wordt gewonnen. Een boom van zo’n 6 meter kan al 4 kilo nectar produceren, die bijen omzetten in 2 kilo honing (bron Washington Post, 2010)
Hele mooie tulpenbomen heb ik gezien in Park Angerenstein in Arnhem, op landgoed Nijenhuis in Heino en in het arboretum Trombenburg in Rotterdam.
Nog meer weetjes!
De oudste tulpenboom van Nederland is ca. 303 jaar (dus aangeplant rond 1715) en staat in de Hortus Botanicus in Leiden!
De hoogste tulpenboom in ons land is 37,60 meter en kun je vinden in Stadspark in Maastricht!
De dikste tulpenboom in Nederland heeft een omtrek van 7,17 meter en staat op privé landgoed Hoekendaal in Warnsveld. Deze kun je dus niet zelf gaan bekijken. Maar de een na dikste is ook de moeite waard, die staat in park Angerenstein in Arnhem en heeft een stamomtrek van 5,50 meter!
Bronnen
- monumentaltrees.com/nl
- wikipedia.nl
- bomenstichting.nl
- washingtonpost.com/wp-srv/special/metro/urban-jungle/pages/100511.html??noredirect=on
Steeds Groen 