Steeds vaker gaan gemeentes over tot de verkoop van snippergroen aan haar inwoners. Onder snippergroen vallen kleinere (groen)vakken, die in eigendom zijn van de gemeente.
Snippergroen ontstaat meestal als gevolg van in het verleden uitgevoerde projecten en veranderende inzichten en/of herinrichtingen van openbaar gebied (uit de ‘Nota uitgifte openbare ruimte’ van de gemeente Bodegraven-Reeuwijk, 2013). Het komt geregeld voor dat, als zo’n stukje openbaar groen aan particulier eigendom grenst, de bewoners dit willen kopen, onderhouden of gebruiken. Op het ‘gebruiken’ kom ik hieronder op terug.
Verkoop van snippergroen levert voor beide partijen voordeel op. Burgers worden eigenaar van een grotere tuin en kunnen die naar eigen believen inrichten. De gemeente heeft na verkoop minder onderhoudskosten en het levert direct geld op. Bovendien leidt minder snippergroen tot een overzichtelijker beeld van de te onderhouden openbare ruimte.
Een win-win situatie, zo lijkt het, mooi in al zijn eenvoud. Toch leidt verkoop van snippergroen soms meer tot zorg dan dat het een zegen is. Bijvoorbeeld als de criteria en definities niet helder zijn.
Zo ben ik het voorbeeld tegengekomen uit Bunnik, eerder dit jaar. Bij buurtbewoners was onrust ontstaan over de verkoop van snippergroen langs een aangrenzende buurt. Kennelijk was eea niet goed gecommuniceerd in de wijk, er moest zelfs een bewonersavond worden gehouden waarbij ook de verantwoordelijk wethouder aanwezig was. Buurtbewoners beklaagden zich over het gebrek aan informatie, verbaasden zich over het besluit dat snippergroen mocht worden verkocht en over het feit dat er een aantal koopcontracten was gesloten, zonder dat de aanpassing van het bestemmingsplan door de gemeenteraad was goedgekeurd.
De wethouder moest toegeven dat de definitie van snippergroen inderdaad gedeeltelijk subjectief was (dus niet helder geformuleerd) en dat het twijfelachtig was of het betrokken snippergroen daaraan voldeed. Tja, dan heb je een probleem.
Dan een andere situatie waarin het overgaan tot verkoop van snippergroen meer een zorg dan een zegen is voor de gemeente. In dit geval moeten bewoners na jaren van legaal gebruik van snippergroen, veelal gratis of tegen een geringe vergoeding, ineens een flinke prijs gaan betalen. Je kunt daar als gemeente tegenover stellen dat betrokkenen al jaren bijna voor niks gebruik hebben mogen maken van een stukje gemeentegrond.
Het lijkt me toch, voor een goede verhouding met de burgers, een goed plan om voor dit soort situaties een overgangsregeling te treffen. Diezelfde burgers hebben de gemeente namelijk ook al jaren werk en onderhoudskosten uit handen genomen.
En dan, tot slot, de zorg rond het illegale gebruik van snippergroen. Het is geen geheim dat er bewoners zijn die een aangrenzende groenstrook beschouwen als hun eigendom en daar oneigenlijk gebruik van maken, bijv. met de bouw van een schuur of aanleg van parkeerplaats. Om allerlei redenen, bijv. een onoverzichtelijke situatie, is dit illegale grondgebruik jarenlang aan de aandacht van de gemeente ontsnapt. Pas na een grondige inventarisatie van het openbaar groen in een gemeente komt dan illegaal gebruik aan het licht. In de gemeente Deventer is na zo’n inventarisatie gebleken dat in 1300 gevallen sprake was van illegaal gebruik (uit de Nota Reglement uitgifte snippergroen 2012). Een flink aantal, vind ik.
Gemeentes die overgaan tot de verkoop van snippergroen krijgen in deze gevallen naar mijn mening te maken met twee zorgen: hoe beweeg je gebruikers van illegaal snippergroen tot koop (want je hebt het geld nodig) en hoe houd je daarbij de buurt tevreden. Ik licht deze zorgen toe: als verkoop niet lukt moet de gemeente overgaan tot handhaving (terugnemen van de grond, verhalen van de kosten op de bewoner) en dit gaat tijd, menskracht en geld kosten.
Daarbij zal het te koop aanbieden aan de betrokken bewoner van ‘zijn’ illegaal snippergroen onrust in de buurt kunnen opleveren. Buurtbewoners zullen het als oneerlijk kunnen opvatten dat de betrokken bewoner de grond nu legaal mag kopen, terwijl hij er jarenlang illegaal gebruik van heeft gemaakt. Hoe leg je dat dan weer uit?
Vaak zal verkoop van snippergroen een zegen zijn maar helaas ook geregeld een bron van zorg.
Steeds Groen 